5.7-2 Openbaar groen, natuurbescherming

Wat wilden we bereiken?

• De natuur en het landschap zijn van hoge kwaliteit en worden optimaal beheerd en beschermd zodat de positieve bijdrage aan de leefbaarheid gewaarborgd blijft.
• Een hoge biodiversiteit in natuur en landschap.
• Minder overlast van eikenprocessierupsen en ander ongedierte.

Wat zouden we er voor doen?

• We geven uitvoering aan de projecten in het Routeboek Programma Versterking Vrijetijdseconomie, voor programmaonderdeel Natuur en Landschap, zoals het beleefbaar maken van natuur en landschap (Koningsven-De Diepen).
• We zoeken financiering en samenwerking voor de uitvoering van de voorstellen uit het rapport 'Regiovisie Maasheggen' voor herstel van het Maasheggenlandschap.
• We werken conform de  gedragscodes ' Gedragscode Flora- en faunawet bestendig beheer en onderhoud groenvoorzieningen ', om te voldoen aan de Wet natuurbescherming en houden zoveel mogelijk rekening met de aanwezigheid van (wettelijk beschermde) flora en fauna bij de meest voorkomende beheerwerkzaamheden.
• We dragen bij aan de uitvoering van Instandhouding Kleine Landschapselementen in Limburg (IKL). De gemeente draagt financieel bij aan het IKL-jaarprogramma "Gennep Buiten".
• We onderhouden het ooievaarsnest en de camera op het stadhuis. We zorgen dat het nest via de website van 'Beleef de Lente' gevolgd kan worden.
• We planten méér bomen aan, volgens het gemeentelijk plan “Meer bomen in Gennep”. De ambitie is om jaarlijks 2.500 bomen te planten in de periode 2020-2027. Het kan gaan om bomen bij particulieren, bij (bouw)projecten, in het stedelijk gebied en herbebossing van percelen van de gemeente, agrariërs  of andere terreinbeherende instanties. Concrete projecten in 2021 zijn onder andere de aanleg van een Dorpsgaard in Ven-Zelderheide en het aanbrengen van laanbeplanting langs de Zwarteweg in Milsbeek.
• We stimuleren projecten vanuit de samenleving die bijdragen aan de kwaliteitsverbetering van het buitengebied. De gemeentelijke coördinatie, administratie en PR van het Fonds Kwaliteitsverbetering Buitengebied zijn hierbij belangrijk instrumenten.  
• Met betrekking tot de bestrijding van de eikenprocessierups volgen we de landelijke ontwikkelingen en ervaringen. We geven opvolging aan de adviezen uit het actieplan dat in 2020 voor onze gemeente is opgesteld. De bestrijding en overlast worden jaarlijks geëvalueerd. Er vindt uitwisseling en afstemming plaats met andere terreinbeheerders en buurgemeenten. Burgers worden goed geïnformeerd via de website.
• We ondernemen verschillende acties om de biodiversiteit te vergroten. Dit doen we op basis van een geactualiseerd groenbeleidsplan. Daarmee willen we onder meer bereiken dat de natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups worden gestimuleerd. Te denken valt aan het aanleggen van bloemrijke akkerranden (we verstrekken hiervoor gratis zaden) en meer en gevarieerder groen binnen fysiek ruimtelijke projecten. Een belangrijke verbeterslag wordt verwacht van het aanpassen van het maaibeheer (bermen, parken).

Wat hebben we gerealiseerd?

• Vanuit het routeboek Programma Versterking Vrijetijdseconomie zijn er op verschillende plekken in de gemeente nieuwe houten borden geplaatst om de natuurgebieden aan te duiden.  
• Vanuit het samenwerkingsverband BGMM is samen met buurgemeenten Bergen en Mook & Middelaar en de provincie Limburg via de 1 ^e tranche van de investeringsagenda budget bijeengebracht voor het herstel van het Maasheggenlandschap aan de Noord-Limburgse kant van de Maas. De looptijd van dit project is 4 jaar (tot en met eind 2025).
• Als voorbereiding op het werken met de Gedragscode Flora- en faunawet bestendig beheer en onderhoud groenvoorzieningen is de natuurwaardenkaart geactualiseerd (uitgangspunt voor het werken conform de Wet natuurbescherming). Deze wordt toegankelijk gemaakt middels een gebruiksvriendelijke digitale tool ('storymap') waarop alle benodigde informatie staat over de risico’s van veel voorkomende werkzaamheden met betrekking tot beschermde soorten binnen het gekozen gebied.
• Doordat de St. Instandhouding Kleine Landschapselementen (IKL) is opgehouden te bestaan, is het jaarprogramma in 2021 niet uitgevoerd (zie ook bullet 7).
• De ooievaars zijn te volgen geweest via Beleef de Lente. Jammer genoeg hebben de jonge ooievaars het niet gered dit jaar, vanwege het aanhoudend koude en natte voorjaar.
• In het kader van “Meer bomen in Gennep” zijn fruitbomen en hagen geplant voor een Dorpsgaard in Ven-Zelderheide en er zijn laanbomen aangeplant langs de Zwarteweg in Milsbeek. Ook bij de natuurinrichting van 2 percelen op bedrijventerrein De Brem zijn een flink aantal bomen geplant en is het buitenterrein van het Kind Expertise Centrum Ganapja in Gennep ingeplant.
• Na een succesvol plantseizoen in winter 2020/2021 heeft de voortgang van landschapsprojecten bij particulieren via het Fonds Kwaliteitsverbetering Buitengebied een tijdje stilgelegen, in verband met de beëindiging van St. IKL. Inmiddels is er een nieuwe partij gecontracteerd om de coördinerende rol over te nemen.
• In 2021 veroorzaakte de processierups een stuk minder overlast dan voorgaande jaren. Dit is onder meer het gevolg van preventieve maatregelen zoals het ophangen van vogelhuisjes, het aangepaste maaibeheer en het inzaaien van kruiden.
• Het nieuwe Groenbeleidsplan 2021-2031 is op 8 maart 2021 door de raad vastgesteld. Van hieruit werken we aan onze doelstelling voor het groenbeheer: het realiseren van een groene, gezonde en leefbare buitenruimte voor mens en natuur.
• Er is een nieuw contract ecologisch maaibeheer afgesloten met idverde. Dit is één van de projecten waarmee we invulling geven aan de natuur-inclusieve aanpak uit het nieuwe groenbeleidsplan.

In 2021 hebben we ook gerealiseerd:

• Het Rijk heeft in 2015 besloten dat de Nationale Parken moeten transformeren naar een “Nationaal Park nieuwe stijl”, waarbij de ambities en spin-off letterlijk en figuurlijk breder worden getrokken. Als deelnemer van het Overlegorgaan Nationaal Park Maasduinen zijn we betrokken bij de transitie van NP Maasduinen.  Hiervoor is een projectaanvraag geformuleerd en er is een nieuw Beheer-,  Inrichtings- en Ontwikkelingsplan (zgn. BIO-plan) opgesteld.
• Dit jaar zijn we aangehaakt bij de provinciale actie Bloemenlint Limburg. 49 particulieren uit de gemeente Gennep hebben een aanvraag gedaan. Het totale bloemenlint beslaat 110 hectare, waarvan 2,7 hectare in de gemeente Gennep.
• Gemeente Gennep is per 1 december 2021 aangesloten bij Stichting Steenbreek. Deze landelijke organisatie wil samen met deelnemende gemeenten, waterschappen en provincies iedereen in Nederland enthousiasmeren om onze leefomgeving te vergroenen.
• Er wordt gewerkt aan een Integrale Visie voor de Maasvallei in de gemeente Gennep. De Maasheggenvisie uit 2020 wordt tegen eerdere beleidsdocumenten en visies gehouden, zodat prioriteit en haalbaarheid van het Maasheggen-streefbeeld kan worden bepaald. Dit is onder meer een noodzakelijke concretiserings-stap voor het project Herstel Maasheggenlandschap.